Nieuwjaarstoespraak burgemeester Van der Tak

Naaldwijk 03.01.2012 - Woensdagavond vond de jaarlijkse nieuwjaarsborrel van de gemeente Westland in de Oude Kerk aan het Wilhelminaplein plaats, waaronder de nieuwjaarsspeech van onze burgemeester.  

Goedenavond, dames en heren,

Mag ik u om te beginnen, namens onze gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders, een goed, gezond en gelukkig 2013 toewensen.
Het voorbije jaar bepaalt hoe je het nieuwe verwelkomt. Graag wil ik met u vooruitblikken op het jaar dat nog slechts twee dagen oud is, en terugblikken op het jaar dat achter ons ligt.

Aan de hand van drie thema’s:

1. Economisch en ruimtelijk Westland – de eerste dubbeldip voorbij;
2. Politiek Westland – slepende vraagstukken van tafel en
3. Het sociale en zorgzame Westland dat is en blijft.

Allereerst het economische en ruimtelijke Westland. Zoals ik al zei: de dubbeldip voorbij.
Vanuit de Europese economie gezien wordt 2013 alweer het vijfde crisisjaar. Na twee decennia van liberalisering zit ons land - en daarmee ook Westland - in een krimp van de economie, bezuinigingen en koopkrachtverlies. De zeepbel van de woningmarkt is uiteen gespat. De middenstand voelt steeds meer de concurrentie van internet. Woningcorporaties ervaren de derivatenlast van Vestia. Banken zijn terughoudend vanwege versterking van het vermogen. Pensioenfondsen laten tekorten zien.
Daarbij kwam in Westland ook nog eens een forse tegenslag voor diverse paprikakwekers, die te maken kregen met de Mexicaanse snuitkever Pepper Weevil.

Desondanks lijkt de tuinbouw toch langzaamaan de weg omhoog weer te hebben gevonden. Uit onderzoek van LTO Glaskracht Nederland blijkt dat 53% van de glastuinders komend jaar tot een positief rendement denkt te komen. Wat een aanzienlijker optimistischer beeld is dan de 34% van een jaar geleden.

Dat komt overeen met wat economen zeggen: het is nog niet voorbij, maar het ergste van de crisis hebben we gehad.
Er is licht aan het eind van de tunnel. De vraag is: wat te doen?
Samenwerking en verdere schaalvergroting van familiebedrijven in de tuinbouw organiseren een sterker eigen vermogen. En wat je daarmee steeds meer bij de grotere bedrijven ziet: niet outsourcen, maar insourcen. Zaken in eigen huis doen, minder lenen. De productie en daarmee het gehele cluster weer thuis brengen. Reshoring heet dat in economische termen: thuisbrengen.
Dat betekent producten beter vermarkten, nieuwe verdienmodellen ontwikkelen, samenwerken op het gebied van duurzaamheid: aardwarmte, energie, maar ook logistiek.

Het bepaalt ook de nieuwe agenda voor de topsector Greenport Westland.
De tuinbouwsector staat verder voor de opgaaf te verjongen. De oudere generatie van pioniers vraagt om opvolging. Om die nieuwe generatie voldoende kansen te geven is investeren in kennis en innovatie ontzettend belangrijk.

Daarom slaan de overheid - onder leiding van wethouder Theo Duijvestijn -, het onderwijs en het bedrijfsleven de handen ineen voor de vorming van de Greenport Horti Campus, een internationaal kennis- en opleidingscentrum. Van VMBO tot Universiteit. Het structureel bundelen van praktijk, kennis en toegepast onderzoek: dat versterkt de internationale concurrentiekracht van de greenport.
Over twee, drie jaar moeten de vraag naar passend onderwijs en het aanbod ervan beter op elkaar zijn afgestemd.
De weg voor onze Westlandse tuinbouw is daarmee bepaald.

Een ander fenomeen waarmee we de Greenport Westland versterken is het bestemmingsplan Glastuinbouwgebied Westland. Dankzij de inzet van wethouder Bram Meijer van 85 regels naar 1. Dat geeft duidelijkheid, ruimte voor glas en zekerheid voor ondernemers. Het geeft stabiliteit voor financiers. Dit biedt kansen voor de ambitie om in 2020 wereldmarktleider te zijn op het gebied van duurzame oplossingen voor maatschappelijke problemen.
Want de wereldbevolking blijft groeien. Daarom kijken steeds meer landen naar duurzame oplossingen voor voedsel, energie en water. Tegelijkertijd zorgt dat voor een afzetmarkt, in bijvoorbeeld Afrika.
In april is dat ook te zien op de internationale conferentie Seed2Feed die de Rabobank organiseert.

En ja, we spelen mee in de top:

• Met een ABC Westland dat tot beste bedrijventerrein van Nederland werd uitgeroepen.
• Met een landelijke Hillenraad top 100 die voor bijna de helft wordt ingenomen door bedrijven met een vestiging in Westland.
• Met een beleid rond arbeidsmigranten dat vorm kreeg in goede samenwerking tussen de sector, college en gemeenteraad. Voortvarend in gang gezet door wethouder Arne Weverling. Daarmee zijn we in het land toonaangevend en hebben we een voorbeeldfunctie.
  Wat goed aansluit op onze gebiedsmarketing, met drie weken Tour du Jour.

Dames en heren,
Naast het sterke merk Greenport Westland kijken we ook naar de ontwikkeling van de dorpscentra. We zien resultaten.
De eerste fase van het Kerkplein in Monster is uit de steigers. Een geweldige facelift voor dit beeldbepalende stukje Monster.
De reuring is ook weer terug op het Oranjeplein en de Hoofdstraat in De Lier.
Voor het centrumplan ‘s-Gravenzande ronden we dit jaar de vergunningsprocedure af en de plannen voor Kwintsheul komen eraan.
De leegstand voorbij. Het mag weer gaan bruisen.

Wie ruimte zegt, zegt naast glastuinbouw en dorpskernen, zeker ook verkeer.
In de komende maanden zullen verkeersdeelnemers merken dat er weer volop aan de weg wordt gewerkt.
Naast de grote projecten zoals het 3 in 1 project, zullen dit jaar op z’n 40 plekken in Westland maatregelen worden genomen om de verkeersveiligheid te verbeteren. Allemaal plekken waarvan scholieren hebben aangegeven dat ze onveilig zijn.
Ik zie regelmatig tweets van mensen die zich kwaad maken om afzettingen of omleidingen. Ja, vervelend, maar realiseert u zich dat we werken aan de veiligheid van uw en onze kinderen.

Politiek gezien was 2012 – mag ik dat zeggen – zeker geen saai jaar. Ontwikkelingen rond de nieuwbouw gemeentehuis bleken in september voor de fractie van Westland Verstandig aanleiding uit de coalitie te stappen. Een maand later gevolgd door het vertrek van wethouder Jan Bogaard.
In relatief korte tijd kon weer een stevige meerderheidscoalitie gevormd worden door toetreding van Progressief Westland, waarna Mohamed el Mokaddem tot wethouder werd benoemd.
Hij is nu bezig aan zijn eerste 100 dagen en de eerste maanden voelen goed.

De raad heeft het afgelopen halfjaar in slepende Westlandse vraagstukken knopen doorgehakt. Na ruim tien jaar is er een doorbraak in de centrumplannen ’s-Gravenzande, het onoplosbaar lijkende moskeevraagstuk is opgelost en er zijn besluiten genomen op het moeilijkste dossier: de Westlandse Zoom.
Bij de discussie over de Metropoolregio blaast onze raad een stevige partij mee.

En ja, in de laatste raadsvergadering nam de gemeenteraad van Westland de historische beslissing om een Publieks- en bestuurscentrum te bouwen op de locatie van de voormalige Rabobank in Naaldwijk en een kantoorgebouw voor de medewerkers op de ISW-locatie aan de Tiendweg.
Er is nu een belangrijke stap gezet.

En dan het sociale en zorgzame Westland
Wethouder Marga de Goeij, onze bestuurlijk aanvoerder - mag ik zeggen,
de moeder - van het sociale domein, staat voor een enorme opgaaf. Wat denkt u van de decentralisatie van rijkstaken in de zorg, werk en inkomen en de hoge kortingen. Het gaat hierbij voor alle gemeenten om meer dat tien miljard euro.
Gelukkig hebben we een aantal goed werkende adviesraden die een belangrijke sparringpartner zijn. Het sociale en zorgzame Westland is er en wil dat ook blijven.
Het komt er meer op aan de handen uit de mouwen steken als het gaat om samenleven. Meer eigen initiatief tonen.
Een prima voorbeeld is het langverwachte Hospice dat nog net in december geopend kon worden. Een woonhuis waar de verzorging is ingesteld op mensen uit de regio voor wie geen hoop op genezing meer bestaat. Waar het einde van het leven waardig en liefdevol is.

Het komt ook tot uiting in onze eigen Westlandse Omroep Stichting, de WOS, die in het rijtje van de drie beste lokale omroepen van Nederland terecht kwam.

Initiatieven zien we ook op gebied van veiligheid. De telefooncirkels in het buitengebied werken. Het aantal woninginbraken neemt nog steeds af, dankzij extra inzet van politie, maar zeker ook van buurtpreventie en oplettende burgers.
En dat die politieaanpak effectief en succesvol is blijkt uit de cijfers van Politie Haaglanden: de aantallen gewelddelicten, overvallen, inbraken en straatroven zijn gedaald.
Als we kijken naar de afgelopen jaarwisseling dan zien we dit in Westland de meest beheersbare Oud & Nieuw sinds jaren is. Vooral het weer heeft geholpen. Wel de nodige incidenten en aanhoudingen, géén geweld.
Maar dan toch: stop met die illegale bommen als vuurwerk!

Dames en heren,
2012 was natuurlijk ook weer het jaar waarin Westlanders zich massaal hebben ingezet voor goede doelen.
Wollebrandcross, WK Kassie Bouwen, ALS, Samenloop voor Hoop: het zou te veel zijn om ze hier allemaal op te noemen, maar ik wil er toch twee uitlichten.

Allereerst de Alpe d'Huzes waaraan honderden Westlanders hebben deelgenomen. Met een landelijke opbrengst van 32 miljoen.
En dan die tocht vol emotie, waarin Westlands kracht en saamhorigheid optimaal naar voren kwamen - zondag 9 september: the Ride for the Roses. The Ride was terug en hoe! Een dag met een gouden randje. Onvergetelijk met 12.000 deelnemende fietsers en een opbrengst van ruim 2 miljoen euro. Helemaal top!

Zo staat 2012 op mijn netvlies. Een jaar met vele gezichten. Wat zijn de verwachtingen voor 2013?

Het is mijn stellige overtuiging dat er een nieuwe tijd aankomt. Geen nieuwe Maya-kalender, maar onze Europese economie beweegt zich de eerstvolgende jaren in een terra incognita, een onbekende wereld. Minder banen, minder koopkracht door meer bestedingen aan zorg en wonen.
Geen ongekende groei meer waarmee we de verzorgingsstaat kunnen bekostigen.
Er komt een andere tijd aan, waarin de enige weg voorwaarts is.
Lagere groei dus, lagere inflatie. En in onze organisatie geen baangarantie, maar werkzekerheid.
Bovenal gaat het dan om het op waarde schatten van de internationale maakindustrie. En dat is onze tuinbouw bij uitstek! Die duurzame maakindustrie kan Westland en Nederland verder versterken. Het agri- en foodcluster worden de nieuwe centra voor innovatie. Daarbij passen de coöperatie en de maatschap als bestuursvorm. Die zullen een vlucht nemen als alternatief voor het Amerikaanse ondernemingsmodel (hoort u mij, bestuur FloraHolland?). Verder zal het leren van een echt technisch vak steeds meer gaan lonen.
De invloed van consumenten op de middenstand neemt verder toe dankzij social media als Facebook en Twitter.
En mag het nu eindelijk eens gebeuren dat het kabinet knopen doorhakt op het gebied van de woning-, huur en hypotheekmarkt.
In de kern gaat het erom: Vertrouwen is één, maar betrouwbaarheid realiseert vertrouwen.

Bij zo’n nieuwe economische tijd hoort ook een nieuwe mentaliteit. Een nieuwe mentaliteit in drie vormen. De eerste is de menselijkheid. Wat zoveel wil zeggen als: eigen verantwoordelijkheid nemen, op eigen kracht en met eigen talenten iets willen bereiken. Zoals onze olympiër Patrick van der Meer heeft laten zien.
Als tweede de medemenselijkheid. Daarmee doel ik op: niet alleen voor jezelf leven, initiatief tonen richting die ander, steun aan elkaar geven, hulp bieden. Zoals Agnes van den Berg van Westland On Stage, die daarmee een geïnteresseerde prinses Máxima mocht ontvangen.
En als derde de sociale menselijkheid. Samen met anderen de samenleving socialer maken, je inzetten als vrijwilliger in een vereniging, bij acties in de buurt.

Als we het daar toch over hebben…dan kijk ik nog even naar die twee mooie evenementen met mega-opbrengsten. Laten we er deze jaren voor zorgen - en dit zeg ik met een knipoog naar de vertegenwoordigers van het bedrijfsleven - dat we de andere acties, die met evenveel passie en betrokkenheid worden georganiseerd, meer de voorkeur geven.
Laat de grote successen niet ten koste gaan van de kleine organisaties die vaak met weinig menskracht er óók in slagen mooie opbrengsten te genereren.
Het gaat niet om almaar opklimmende bedragen. Het gaat juist om de plaatselijke organisaties, de sportclubs om de hoek, de acties in kerken, het talentenensemble van de muziekvereniging, de goede doelen in ons Westland.

Een nieuwe tijd, een nieuwe mentaliteit biedt ook kansen voor nieuwe initiatieven in de Westlandse politiek.
Terugblikkend op het afgelopen jaar moet mij van het hart dat politiek bedrijven, besturen, veel vraagt van onze raadsleden. Dat is vaak lastig.
Enerzijds een consequente mening hebben en die uitdragen. De rug recht houden. Anderzijds kunnen deze op zich goede eigenschappen weleens adequate besluitvorming in de weg staan.
Het lijkt zo simpel, maar dat is het niet. En dan moet je een afweging maken: blijf je bij je standpunt en maak je besluitvorming onmogelijk, of werk je mee aan een compromis dat eigenlijk niet jouw voorkeur heeft, maar waarmee je wel bijdraagt aan het bestuurbaar houden van onze gemeente.
Op welk moment spring je over je eigen schaduw heen om toch een beslissing mogelijk te maken wanneer er een patstelling dreigt.
Oud-senator Bas de Gaay Fortman heeft het eens omschreven als de kunst van het ivoordraaien. Het ambachtelijke, volksvertegenwoordigende raadswerk, en de wil om samen te werken.

Dames en heren,
Een nieuwe tijd, een nieuwe mentaliteit, een nieuwe politieke werkelijkheid.

Daarmee beginnen we aan het tiende bestaansjaar van de gemeente Westland. De economische crisis blijft lastig en spannend. Maar stilzitten en alles over je heen laten komen is geen optie.
Onze betrouwbaarheid, uw en mijn betrouwbaarheid realiseert vertrouwen: dáár draait het om.

Ik wens u en al onze Westlandse inwoners een goed en voorspoedig 2013 toe.