Column; Nieuwe toekomst voor de Hoekse Bonnen!

Aad van Uffelen

Hoek van Holland 14.02.2018 - Aansluitend aan het Staelduinsebos, bij 's-Gravenzande, liggen de Bonnen, nu nog een agrarisch gebied. Er ligt een mooi plan


om er een natuurgebied van te maken. En daarmee de hele natuur in dat gebied te behouden, versterken en verrijken.

De erven van Rijckevorsel verkopen 128 ha van hun grond. Al eerder probeerden zij dit en als nu de kans niet wordt gegrepen er een natuurgebied van te maken, zou het ook een bedrijventerrein kunnen worden. Een Westlandse politieke partij wil dat er kassen komen! Een megagroot zonnepark en een vakantiepark liggen ook op de loer. Hoe dan ook, de Bonnen gaan veranderen.

Natuurmonumenten, de stichting Zuid Hollands Landschap en Natuurbegraven Nederland bundelen hun krachten om het gebied aan te kopen en als natuurgebied te ontwikkelen en beheren. Daarbij wordt het open landschappelijke karakter behouden en deels in ere hersteld. Een deel van de Bonnen blijft in bezit van 2 andere eigenaren,  jammer. Mogelijk dat in de toekomst die gebieden ook als natuurgebied kunnen worden toegevoegd, dan zijn de hele Bonnen gered. Oppassen dat die gebieden niet alsnog voor vakantieparken e.d. worden verkocht. Gemeente Rotterdam moet hier betrouwbaar handelen.

30 ha van de 128 wordt besteed voor natuurbegraven, veel mensen willen graag in de natuur worden begraven, dat kan straks ook dichtbij. In nieuw aan te leggen duin en bos en in de herstelde historische dijk, komen plekken voor begraven. En als over ca. 30 jaar de maximaal 10.000 plekken vol zijn komt het hele gebied ineens in handen van Natuurmonumenten en ZHL Daarmee is ook de garantie voor toekomstig natuurbehoud verzekerd, een unieke kans er blijvende natuur van te maken.

Mooi is dat in de Oranjebuitenpolder, die aansluitend ligt, ook natuur en recreatieontwikkelingen zijn, dat versterkt elkaar, waarbij opgemerkt dat de hele strook (EHS) Ecologische Hoofd Structuur was, maar toch gebeurden er foute zaken met onherstelbare schade en is het gebied aangetast. Te lang zijn de politiek en stadsbestuurders voorbij gegaan aan cultuurhistorische- landschappelijke- agrarische- en natuurwaarden van de polder en men is vergeten om die te beschermen.

In Hoek van Holland zat op 18 januari een speciale bijlage over de Bonnen bij de Hoekse krant. Het ontwerp, voor- en tegenstanders komen ruim aan het woord.Wat opvalt, is dat tegenstanders vooral vanuit emotie handelen en niet vanuit de feiten. Men heeft het over gif, maar is dat zo? Wetenschappelijk onderzoek kan aantonen of de beweringen waar zijn. (Overal liggen in onze gemeenten begraafplaatsen, vaak met rondom sloten, in Westland vaak dicht bij kassen, zou dat dan ook niet tot problemen leiden? Nooit iets van gebleken voor zover ik weet)

Men ziet ook niet dat als het geen natuur wordt, de Bonnen kunnen verpieteren tot een bedrijventerrein. Tegenstanders hebben de illusie dat de Bonnen in huidige vorm behouden blijven, daar geloof ik niets van want geen enkel bestemmingsplan is een garantie voor de toekomst!

Waar gaat het om?

Door dit natuurplan te ontwikkelen wordt niet alleen het grootste deel van de Bonnen gered, maar ook wordt het Staelduinsebos versterkt. Dat bos lijdt onder verdroging. Door de waterstand in aanpalend nieuw natuurgebied te verhogen wordt dat probleem opgelost.

Door uitbreiding met nieuw bos, herstel van historische dijken, verbreding van de Rel (waterloop) en aanleg van wandel- en fietspaden, ontstaat samen met het Staelduinsebos een uniek en mooi natuurgebied, met veldbloemen, water, vlinders, insecten, vogels en dieren. Wist u trouwens dat het Staelduinsebos een Aardkundig monument is!

De Bonnen als natuurgebied, samen met het Staelduinsebos, is belangrijk voor de mensen die in HvH, Maassluis en Westland wonen, maar ook goed voor Rotterdammers en toeristen. Ook de koppeling met de NNN (ecologische hoofdstructuur) beschermt de biodiversiteit en ecologische waarde van het gebied. Insecten, vogels, planten en dieren hebben er baat bij. Voor Westlanders betekent uitbreiding van natuur dat er meer recreatie en natuur dichtbij komt. Westland is de minst groene gemeente van Nederland, dus een hoera mag hier wel klinken! Helaas zijn een aantal politieke partijen tegenstander van dit plan, nogal kortzichtig en onverstandig, een natuurversterkend alternatief hebben ze niet.

Laat de Bonnen geen bedrijventerrein worden want dan komt ook het Staelduinsebos in de gevarenzone en is het gebied voor altijd verloren.

Als Westlandse natuurliefhebber vraag ik u uw mening te laten weten op via www.natuurindebonnen.nl en lees zelf alle informatie over de Bonnen.

Aad van Uffelen

Over Aad

Groendocent en schrijver, hij is niet alleen natuurliefhebber, maar zet zich actief in voor een duurzaam, groen en mooi Westland en omgeving. Ook is hij actief in de bescherming van de kust, voorkomen dat alles wordt vol gebouwd en verziekt. Hij geeft lezingen over de Westlandse kust, participeert in lokaal, provinciaal en landelijk overleg. Hij vindt dat we weer samen moeten optrekken met de natuur, haar uitbuiten moet stoppen.

Hij kiest voor partnerschap met de natuur, waardoor economie en natuur weer in balans komen. Verduurzaming van de gemeente, maar ook van de eigen leefomgeving en woning en vermindering van energiegebruik, evenals onstenen en vergroenen van de tuin en het dak van de woning zijn essentiële bijdragen aan een mooie gezonde leefomgeving. Een juiste manier om de klimaatproblemen tegemoet te treden.

Reacties (10 reacties geplaatst)

Besten,
Mooi hoe op dit forum allerlei zaken aan het licht komen en meningen worden geventileerd.
Ook al is dat soms nonsens, dan nog kan het boeiend zijn en soms kan het nuttig zijn ter lering en vermaak!

Dat begraven niet bij onze cultuur hoort is onzin, het is juist een van de kenmerken van de oude geschiedenis van ons land. We weten dat er al bewoning was in de bronstijd (2000 – 800 v.Chr.) op de strandwallen bij het Monsterse Geestje. Doden werden in de aarde begraven en logischerwijze op de hoge droge plekken. Voor Westland waren dat heel vroeger de droge duinen en strandwallen. Later toen veel moerasland was droog gelegd kon begraven ook elders.

Hunebedden, zoals ze vooral in Oost NL voorkomen, zouden prehistorische grafkamers zijn en niet graven zoals wij ze kennen. Het konden ook verzamelplekken van knekels zijn, knekelhuizen. Mogelijk waren het ook heiligdommen. Ze zijn wel 1000 jaar ouder dan grafheuvels. Hunebedden zijn voor veel mensen herkenbaarder dan zichtbare graven dan grafheuvels. Ze komen veel voor langs de kust van West-Europa.
Grafheuvels of tumuli zijn al aangelegd in 2800 voor Christus (late Steentijd – vroege Bronstijd). In een grafheuvel werden een of meerdere personen begraven. Het kwam ook voor dat de heuvel over een langere tijd werd gebruikt door bijzetting of de heuvel werd hoger gemaakt om meer doden te begraven.
Soms liggen er meer grafheuvels bij elkaar, en soms ook met een urnenveld. Behalve dat ze van zand of aarde waren, konden ze ook van stenen zijn gemaakt. Vaak was er ook een brandheuvel van crematieresten.
In heel Nederland komen grafheuvels voor. Die zie je in de hele wereld en zijn vaak duizenden jaren oud. De oudste grafheuvel in NL ligt in Apeldoorn en is ca. 5000 jr. oud. Logisch dat de meesten in het Oosten van NL voorkomen omdat daar het land hoger en droger was dan het moerassige Westen.
In de Westlandse kust is een duingraf gevonden in Solleveld, gevonden in een oude strandwal. Het bootvormige graf was gemaakt van stukken scheepshout. Het zou zijn gemaakt rond 550 - 650. In Ypenburg is een neolitisch grafveld opgegraven van meer dan 5000 jr. oud. In Valkenburg is een Merovingische begraafplaats ¬gevonden. En zo liggen er overal natuurlijke graven.
De Romeinen begroeven hun doden vlak naast de wegen van toen, dus ook daardoor liggen er nogal wat doden onder het Nederlandse gras!

Nog een boeiend iets is dat boeren vroeger hun zieke dieren in het land begroeven. Als kind weet ik daar van en weet in Maasland, waar ik ben geboren, nog zo een eilandje te liggen. Ook in MD kom je ze soms tegen.
Aks er miltvuur uitbrak werden de dode dieren op een stuk land ver weg van de boerderij begraven. Ze groeven er een sloot omheen en plantten er bomen op. Daarna was het verboden gebied. Feitelijk waren het soms massagraven van dode dieren. Wat dat deed met het land en het slootwater was mogelijk totaal onbekend. Nog liggen in heel NL dergelijke dodenakkers of pestbosjes van dieren. Het was ons streng verboden daar te gaan spelen. Maar met angst in de knieën deden wij het toch natuurlijk, er was niets te zien, dan bomen, planten en vogels!

Dus ja, natuurbegraven is van alle eeuwen en wereldwijd bekend, alleen woonden er toen nog niet zoveel mensen als nu en dat maakt alles wel anders, en zieke dieren worden niet meer in het land begraven.

En dan nog over de zanddijk. Voor zover ik weet heeft gem. Westland aangegeven dat er geen plannen zijn dat af te graven. Maar ik zeg er bij, in Westland zijn meer dan 500 ha duin afgegraven dat is één miljoen schuiten met 8 miljoen ton duinzand. Dus als ze de Zanddijk ooit willen afgraven doen ze dat toch wel. Ik zou het dom en zonde vinden, maar ja als ze er aan kunnen verdienen...
We zijn er indedaad klaar mee en ze gaan e gewoon mer door vooral niet naar de mensen luisteren en laat sgravenzande ook met rust ik bedoel daarmee de zandijk waarvan de grond daarvan willen gebruiken voor de bonnepolder daar word verder natuurlijk niet over grsproken.bah.
Beste Aad, je hoeft mij niet de les te lezen of ik nu wel of niet onder mij volledige naam publiceer. Maar dat terzijde. Natuurbegraven past eenvoudigweg niet in onze cultuur zeker niet in een recreatiegebied. Voor wie is dit dan zo enig? De overledene? Die merkt er niks van kan ik je verzekeren. De rouwenden? Die staan dan naar een bosbessenstruik te kijken met mos. Wat is de volgende stap? Gaan we overledenen begraven op het strand? Gezellig dagje strand met de kids, opa en oma onder het zand? Het heeft niets, maar dan ook niets met natuurbehoud te maken. Heb je wel eens iemand zien recreëren op een kerkhof? Geeft toch een onheimelijk gevoel of niet soms? Ophouden met die onzin en begraven op normale begraafplaatsen en cremeren bij het crematorium. Of is daar wat verkeerds aan?
Reactie op
Goed dat ook jullie reageren. Hoe meer mensen dat doen, hoe beter. Ingaande op de gemaakte opmerkingen en verwijten het volgende:
Ik heb wel degelijk voor en tegen bestudeerd. Heb aan de organisaties lastige vragen gesteld en uitvoerig met hen besproken en antwoorden gehad. Heb ook gevraagd of er een mogelijkheid is de Bonnen (Oranjebonnen samen) te behouden zonder natuurbegraven. Zij kunnen dat niet. Wat kunnen omliggende gemeenten betekenen in financiering: Maasluis, Midden Delfland, Westland en HvH/Rotterdam plus de provincie. Dat is niet duidelijk, maar verwacht er niets van. Aan de andere kant raar omdat alleen al de Hoekse lijn meer dan 90 miljoen meer kost dan gepland.

Wat er de afgelopen jaren in de Bonnen is gebeurd verdiend geen schoonheidsprijs. Zoals boer(en) die zeer zijn benadeeld door de gemeente en de erven. Het rekenkamerrapport van Rotterdam is daar ook duidelijk over, veel is fout gegaan en fout gedaan en mensen zijn beschadigd. Daar moet gerechtigheid voor komen.
Feit is dat de grondprijs voor landbouw nu ca. 7 Euro per m is en dat de Erven een veel hoger bedrag ontvangen, dus dure aanschaf en mogelijk nadeel voor andere grond en speculanten.
De stand van wetenschappelijk onderzoek naar eventuele vervuiling van grondwater en bodem. De recente onderzoekingen geven daarover geen zorgelijk beeld. Er wordt gesteld dat medicijnen al tijdens het leven uit het lichaam verdwijnen en via ontlasting, urine, het riool in gaan. Wat er van botten overblijft, is nihil en niet schadelijk voor de bodem wordt gesteld. Nader en meer gedetailleerd onderzoek zou niet verkeerd zijn. Maar weet ook dat in Nederland tienduizenden zwaar verontreinigde plekken grond zijn van uit het verleden, zoals van open vuilnisbelten en opgevaren stadsvuil, ook in Westland.
Mijn overtuiging is dat de beide Bonnen in de toekomst een geliefde prooi zullen zijn van ontwikkelaars. Je kunt er op rekenen dat nadat de Blankenburgtunnel klaar is, de 3-in-1 en de bloemenroute 4-baans zijn de druk op de wegen in dit gebied enorm toe neemt, dat dan ook de Oranjetunnel wordt aangelegd. Waardoor nog meer grijpgrage lieden de Bonnen zullen willen inpikken omdat het nu eenmaal dicht langs de Hoekse baan N223 ligt waar al bedrijventerreinen zijn.
Ik meen dat elke kans om van beide Bonnen permanente natuur te maken (inclusief open weideland) moet worden aangegrepen. Daar kan natuurlijk ook plaats zijn voor bioboeren en natuurlijke activiteiten zoals ook tegenstanders willen.
(Ter zijde, in NL overlijden nu 135.000 mensen per jaar. Worden die allemaal begraven x 2 m² dan heb je dus minimaal 270.000 m² grond nodig (27 ha) elk jaar weer. Maar er wordt nu ca. 65% gecremeerd. En dan nog heb je jaarlijks ca. 10 ha goede grond nodig.
Stel je voor dat in 2050 elke ca. 60 jaar 10 miljard mensen op aarde worden begraven, dat is onhoudbaar en mega verspilling van goed land. Dus eigenlijk is cremeren de beste en meest duurzame oplossing, hoewel oplossen ook al kan. Maar ja totdat iedereen daarvan overtuigd is zal begraven voortduren. Op gewone begraafplaatsen worden graven meestal wel na ca. 15 jaar geruimd. Blijft dat cremeren de oplossing is met zoveel mensen op aarde.)
Of ik uit mijn nek klets? Ik denk het niet, het valt te vrezen dat het zo zal gaan. De status van een gebied in een bestemmingsplan zegt niets. In Westland is grond voor glastuinbouw duurzaam en heilig verklaard. Helaas is van de 3300 ha al 1000 ha verdwenen en op dit moment verdwijnt voor woningbouw het glas als sneeuw voor de zon.
Gelukkig mag iedereen zijn mening in dit land geven, maar het is wel goed even iets verder te kijken dan vandaag. Ik hoop dat veel mensen hun mening gaan geven over de Bonnen, denk er in ieder geval over na.
Gebiedsontwikkelplannen mogen nooit alleen de belangen van projectontwikkelaars, speculanten e.d. ten goede komen. Tocht gebeurt dat meestal en ook wat de afgelopen 50 jaar in de Bonnen en Oranjepolder speelt is niet altijd even fraai. Vertrouwen kunnen hebben in de overheid zou altijd zeker moeten zijn, helaas is dat een fabeltje!
Hoe dan ook de Bonnen in huidige staat behouden lijkt op termijn onmogelijk. En, met steeds meer mensen (240.000 extra huizen alleen al in ZH komende 10 jaar) wordt het steeds drukker, dus er moet veel nieuwe natuur- en recreatiegebied worden aangelegd.
Daarom zie ik, ondanks enkele bezwaren, het plan van Natuurmonumenten als beste kans om een deel van de Bonnen om te vormen tot blijvend natuurgebied.
Ja, ik ben lid van ZHL, Natuurmonumenten, Ver. Staelduinsebos, AVN, St. Duinbehoud en raad iedereen aan dat ook te doen want juist deze organisaties zorgen in NL nog voor in stand houden en uitbreiden van natuurgebieden, en dat is essentieel voor een gezonde leefomgeving. Dat wil overigens niet zeggen dat je klakkeloos alles wat men roept moet volgen.

PS, het is wel zo fraai als iedereen gewoon onder eigen volledige naam reageert en zich niet verschuilt.
Wat is er op tegen om, als daar vraag naar is, gewoon op de bestaande begraafplaatsen een ruimte te creëren voor natuurbegraven?
Niets toch?
Het is nergens voor nodig om hier een recreatiegebied voor te gaan gebruiken!
Ophouden met deze onzin a.u.b.
En dan nog wat: een vos graaft graag in de natuur .... enz.
Dus groot natuurgebied: ja
Daar ook natuurbegraven: nee
Historische natuur wordt te kort gedaan door toe te staan natuurbegraafplaatsen te maken langs het oude bos.

Alle verhalen, positief of negatief is mijn inziens terug te brengen tot één onderwerp en dat is GELD.

Wij in Nederland zijn niet gewend de dood direct om ons heen te hebben zoals in andere culturen.
Het liefst denken wij er niet aan en doen we er ook alles aan om de dood zo lang mogelijk uit te stellen of te camoufleren.

Recreëren betekent voor mij je hoofd leeg maken, genieten van de natuur, gedachteloos rondlopen en kijken wat je ziet. Dit fundamentele van het genieten van de natuur zal constant worden ondermijnd door de gedachten
Aan dood. De begrafenissen zullen zichtbaar zijn, vanuit het bos of in de polder. Door het aanschouwen van rouwauto’s, trieste mensen (neerslachtig), een boomschijf, net gedolven graf enzovoort.

Er is geen genieten van de natuur als je op een plek wordt geconfronteerd met het vergankelijke bestaan wat wij allen lijden.
boeddhisten trainen jaren in een grot deze vergankelijkheid in den volste onder ogen te zien en te accepteren. Een gemiddelde Nederlander is geen boeddhist.

PS: Mijn zonen zitten op Rugby in Hoek van Holland. Het rugbyveld is gelegen naast de algemene begraafplaats. Door de gemeente zijn er vorige jaar bosschages gesnoeid waardoor er direct zicht was tussen de begraafplaats en het rugbyveld.
Op enig moment wat er een Rugbytraining gelijktijdig met een begrafenis. Het verzoek kwam de training te onderbreken omdat de mensen die bij de begrafenis aanwezig waren zich stoorde aan de training, er was zicht op spelende kinderen.
Deze directe confrontatie tussen de dood en recreatie is niet te verenigen. Het gaat niet samen recreatie en de dood. Het zijn twee uiterste waar van de één zich respectvol zal moeten opstellen ten opzichte van de ander.
Dan weet ik wat er gebeurt, de dood gaat voor recreatie!
Wat in deze column opvalt is dat Aad exact de initiatiefnemers napraat.
Verdiep je eens echt in de zaak, Aad. Klets niet blind de initiatiefnemers na dat “tegenstanders vanuit emotie handelen en niet uit feiten”.
Zij handelen JUIST uit feiten en hebben geen financieel gewin als doel, zoals de initiatiefnemers. De tegenstanders verdiepen zich reeds lang in deze materie. Laat je toch geen 15.000 kiepwagens met zand ( want die gaan er komen!) in de ogen strooien.
Je column gaat teveel uit van allerlei vage veronderstellingen en door van de initiatiefnemers overgenomen onterechte bangmakerij.
Ook ik ben tegen begraven in de bonnen..ik fiets daar nu veel maar daar heb ik straks geen trek mee in!!!! En lidmaatschap aan natuurmonumenten is hier meer ook klaar!!!
ach..deze meneer is al lang niet geloofwaardig meer..hij weet duidelijk niet waar hij het over heeft en verspreid slechts de leugens van de initiatiefnemers.. als je hem hier op aanspreekt, begint hij al snel te draaien en zijn mening bij te stellen..Onlangs zelfs een stuk tekst van zijn hand gelezen dat ons land eigenlijk te klein is om te begraven en of cremeren maar niet verplicht moet worden..Natuurlijk komen langs de waterweg windmolens en komt er een vast een zeker een zonnepark op de zwaar verontreinigde oranjeheuvel.
Dat krijg je als er groen gestemd wordt en er klimaatakkoorden getekend worden.

In een mail aan ons geeft hij aan dat hij kritische vragen gesteld zou hebben en nog op antwoorden wacht van de initiatiefnemers. Ondanks dat hij die antwoorden nog niet heeft, spoort hij mensen aan dit plan te ondersteunen.
Dat getuigt niet van een zorgvuldige belangenafweging en het lijkt erop dat hij zelf juist handelt vanuit emotie en/of op basis van de marketingverhalen van de initiatiefnemers. Zeker als je bedenkt dat hij in het verleden o.a. het volgende vertelde:

" De plannen in de bonnenpolder lijken vooral gericht op cash cow, geldmachine dus en dat vind ik een slecht plan."

" het genoemde aantal bij jullie is ook overdonderend en wel in een gebied dat ik zelf niet zo direct zou kiezen voor natuurbegraven"

Hij beschuldigt tegenstanders van zo'n begraafplaats openbaar van handelen uit emotie, terwijl wij juist het tegenovergestelde doen, wij weten immers ook nog niet alle (technische) details en risico`s en juist daarom is het te vroeg om dit plan goed te keuren. Wij maken ons zorgen over medicijnresten in het grondwater en de voorstanders schermen met een onderzoekje naar vegetatie?!
Initiatiefnemers doen allerlei beloftes op gebied van water en waterkwaliteit om mensen te overtuigen, maar in de praktijk blijken ze nog niet eens gestart met de uitwerking van een watertechnisch plan, maar ondertussen zeggen dat het wel snor zit met medicijnresten en grondwaterstand..

Eén ding is ons inmiddels wel duidelijk, de Bonnenpolder zelf blijft hoe dan ook groen, met of zonder natuurbegraven. Dat is het doel van de gemeente wat dan ook in een bijzonder mooi ontwikkelplan beschreven staat en meerdere malen bevestigd is door diverse partijen en ambtenaren.

Het is slim van de initiatiefnemers om in te spelen op een angst voor bijv. industrie. maar zo werkt het natuurlijk niet.
Op een natuurbegraafplaats blijven de lijken eeuwig liggen. Een normale begraafplaats wordt regelmatig geruimd. Een erg oneconomische manier van begraven. Echte natuur kan je een begraafplaats niet bepaald noemen. Maak de mensen niet bang met je onzin verhalen Aad.

Plaats een reactie

U bent vrij om te reageren met behoud van respect en fatsoen. Kleineren is not done. Alle geplaatste reacties worden een paar keer per dag nagekeken en zijn niet direct zichtbaar. Dus even geduld aub.