Stand van zaken verdere vertraging Hoekse Lijn

Maassluis 02.11.2018 - De fractie van de PvdA Maassluis heeft schriftelijke vragen gesteld aan het college over de verdere vertraging van de Hoekse Lijn.

Het college heeft de vragen als volgt beantwoord.

U hebt op grond van artikel 51 van het RvO vragen gesteld over de verdere vertraging van de Hoekse Lijn. Zie onderstaand uw vragen en onze beantwoording. Deze beantwoording is tot stand gekomen op basis van input van de RET, gemeente Rotterdam en het projectbureau Hoekse Lijn.

Op 29 augustus 2018 hebben we een memo van wethouder Voskamp ontvangen met daarbij de voortgangsrapportage Hoekse Lijn. Vrijdagmiddag 14 september volgde definitief het nieuws dat er opnieuw vertraging is en de reizigers van de Hoekse Lijn nog langer moeten wachten voordat de metro gaat rijden.

Net als het College is de PvdA Maassluis zeer ontstemd over de nieuwe vertraging. Een project dat in eerste instantie enkele maanden zou duren gaat nu naar alle waarschijnlijkheid bijna 2 jaar duren. Al enkele malen hebben wij er bij u op aangedrongen (moties, artikel 51 vragen,

commissievergaderingen) op maatregelen zodat reizigers zo min mogelijk overlast ervaren van het niet rijden van de metro. Zo hebben wij gevraagd o.a. meer bussen in de spits, (betere) bushokjes bij de bushaltes en mogelijkheden om de bussen via alternatieven, zoals rijden over de vluchtstrook, zo min mogelijk hinder te laten hebben van drukte op de weg met grote vertragingen als gevolg. Gelukkig zijn er meer bussen in de spits gekomen en zijn er meer bushokjes gekomen.

Gezien de nieuwe uitloop van de werkzaamheden hebben wij de volgende vragen:

1. In het memo van Wethouder Voskamp geeft hij aan zich te beraden op nadere stappen, te samen met Schiedam en Vlaardingen. Kunt u aangeven aan wat voor stappen u denkt? Zegt u toe onze suggesties daarbij mee te nemen? En kunnen wij er van op aan dat u de gemeenteraad direct informeert zodra u de stappen met de buurgemeenten heeft afgestemd? Bent u het met ons eens dat er voor praktische maatregelen in Maassluis ook direct gehandeld kan worden en niet eerst met de buurgemeente overleg hoeft te worden gezocht?

Samen met Schiedam en Vlaardingen is in het Bestuurlijk Stakeholdersoverleg (waarin MRDH, de gemeente Rotterdam, de RET en het Projectbureau Hoekse Lijn zijn vertegenwoordigd) aandacht gevraagd voor de hardheid van de planning, voor heldere en transparante communicatie naar de betrokkenen en verbeteringen van het vervangend vervoer.

Ook in eerdere overleggen zijn suggesties meegenomen om tot verbeteringen van het vervangend vervoer te komen. Zo is verzocht om meer bussen in de spits te laten rijden en is hier in april 2018 gevolg aan gegeven. Met Rijkswaterstaat is contact geweest om de bussen op de A 20 over de vluchtstrook te laten rijden maar hierbij is aangegeven dat de vluchtstroken te smal zijn. Bij grote drukte hebben de chauffeurs de mogelijkheid om via een alternatieve route te rijden om zo eerder op de bestemming aan te komen dan als de gebruikelijke route wordt gevolgd. In het Bestuurlijk Stakeholdersoverleg is aangegeven dat de RET in het vervangend vervoer geen mogelijkheden tot verbeteringen meer ziet.

Het college is het met de PvdA-fractie van de gemeente Maassluis eens dat er ook direct gehandeld kan worden zonder dat er met de buurgemeenten hoeft te worden afgestemd. Een voorbeeld hiervan is het beter afstellen van de verlichting op de stations langs de Hoekse Lijn in Maassluis.

2. In het memo geeft uw wethouder van verkeer aan gevraagd te hebben om een vervroegd stakeholdersoverleg. Al eerder hebben wij via schriftelijke vragen en ook in commissievergaderingen aandacht gevraagd voor het plaatsen van overdekte bushokjes bij alle bushaltes op de route van het vervangend vervoer in Maassluis. Gezien het feit dat de nieuwe vertraging als gevolg heeft dat wederom reizigers gedurende de herfst en wintermaanden letterlijk in de kou moeten staan, doen wij een dringend beroep op u om er daadwerkelijk voor de te zorgen dat bij elke bushalte, dus aan beide zijden van de weg, voor de reizigers voldoende overdekte bushokjes neergezet worden. Daar waar in eerdere reacties werd aangegeven dat dit bijvoorbeeld bij Station Maassluis aan 1 kant technisch niet mogelijk bleek te zijn, verzoeken wij u dat toch te regelen en de volledige kosten te verhalen op de verantwoordelijke partijen van de vertraging.

Het vervroegde stakeholdersoverleg heeft inmiddels plaats gevonden. Tijdens dat overleg is er ook gesproken over de extra maatregelen rondom het vervangend vervoer. Hierbij is ook de genoemde bushalte ter sprake gekomen. Gezien de technische problemen rondom deze locatie en de beperkte hoeveelheid gebruikers richting Hoek van Holland (het is voornamelijk een uitstaphalte), zullen er geen aanvullende maatregelen worden genomen.

3. Kan het College ons informeren hoe het kan dat de software nu nog steeds niet klaar is: het project was 10 jaar in voorbereiding, het betreft een verlenging van een goed functionerend, bestaand metronet van de RET. Waarom is er niet voor gekozen om het bestaande softwarepakket uit te breiden? Klopt het dat het knelpunt in de software is hoe het de treinenloop en brugopening m.b.t. het goederentransport tussendoor moet worden verwerkt? Zo ja, hoe kan dat het geval zijn, gelet op het feit dat die zaken al duidelijk waren vanaf de allereerste ideeën over het omvormen naar lightrail?

De spoorbeveiliging van de Hoekse Lijn kon niet 1-op-1 worden aanbesteed aan de spoorbeveiligingsleverancier van het bestaande metronetwerk van de RET. De spoorbeveiliging van de Hoekse Lijn moest conform wet- en regelgeving Europees worden aanbesteed. Met inachtneming van de aanbestedingsregels en -voorwaarden is de spoorbeveiliging van de Hoekse Lijn aan een andere leverancier gegund dan de spoorbeveiligingsleverancier van het bestaande metronetwerk.

De ontwikkeling van de spoorbeveiliging is een zeer complex proces. Dit komt niet alleen door het goederenvervoer dat deels over hetzelfde traject zal lopen. Ook kent het tracé van de Hoekse Lijn 2 bruggen, 9 overwegen en 5 overpaden. Tot slot moet het spoorbeveiligingssysteem van de Hoekse Lijn aangesloten worden op het spoorbeveiligingssysteem van het bestaande metronetwerk en het hoofdspoor van ProRail voor het goederenvervoer. Uiteraard was dit vooraf bekend; echter is in eerste instantie een planning aangehouden, waar te weinig marge zat om tegenslagen op te vangen. Daarnaast bleek de ontwikkeling van de spoorbeveiligingssoftware in de praktijk weerbarstiger dan vooraf gedacht. Het ontwikkelen van de spoorbeveiligingssoftware is een complex proces De software wordt ontwikkeld in meerdere versies. Van elke versie vinden eerst testen plaats in een laboratorium. Uit deze testen komen fouten, die dan weer worden verholpen in een volgende versie. Bij spoorbeveiligingssoftware geldt dat de software de veiligheid rondom het gehele traject (incl. overwegen en bruggen, etc.) moet kunnen garanderen. Er mag dus geen enkele fout in de software zitten t.a.v. veiligheid, wanneer de Hoekse Lijn in gebruik wordt genomen. Het uitgangspunt is dat de Hoekse Lijn een veilige en betrouwbare metrolijn wordt. Ten aanzien van de veiligheid worden hierin geen concessies gedaan.

4. De reizigers in Maassluis die normaal van de metro gebruik zouden gaan maken hebben nu al bijna anderhalf jaar overlast van de ontstane vertraging. Dit uit zich in extra auto’s op de weg, volle bussen, lange reistijd, wachten in krappe bushokjes of in de buitenlucht, te laten komen op school, werk en bij andere bestemmingen met gemiste afspraken, toetsen en andere ellende tot gevolg. Veel medewerkers nemen nu al 1,5 jaar een uur vroeger het openbaar vervoer om maar op tijd op het werk te zijn. De gemeente Rotterdam heeft voor de ondernemers in Hoek van Holland die last hebben van de vertraging eerder 200.000 euro compensatie beschikbaar gesteld. Wij vragen het college erop aan te dringen dat de reizigers die nu wederom de dupe zijn van de vertraging hiervoor ook gecompenseerd worden en de kosten die dat met zich meebrengt ook hierbij te verhalen op de partijen die verantwoordelijk zijn voor de vertraging. Graag de toezegging dat u dit punt meeneemt naar het projectbureau en later ook het resultaat daarvan.

Het college heeft er bij het Projectbureau Hoekse Lijn op aangedrongen om de reizigers vanwege de vertraging te compenseren. Het Projectbureau Hoekse Lijn heeft als volgt geantwoord: De RET heeft een aantal compensatiemaatregelen genomen om de reizigers die gebruik moeten maken van het vervangend busvervoer te compenseren. Sinds 1 februari 2018 gaat het om Korting op saldoreizen en Abonnementkorting. Bij Korting op saldo krijgen reizigers die gebruik maken van buslijnen 711 t/m 714 en 156 korting op de reiskosten als ze op saldo reizen. Reizigers die van een abonnement gebruik maken, kunnen via Abonnementkorting maandelijks tot 40 euro van hun abonnementkosten terugvragen. Abonnementkorting geldt vanaf 1 april 2018 ook voor buslijn 226, Saldokorting geldt vanaf 9 april 2018 ook voor deze buslijn. De kosten voor het vervangend busvervoer en de compensatiemaatregelen voor de reizigers komen ten laste van het project. Dit is afgesproken in het bestuurlijk akkoord dat in februari 2018 is gesloten tussen MRDH, RET en Gemeente Rotterdam. In dat akkoord zijn afspraken gemaakt over de dekking van de totale vertragingskosten van € 90 mln. RET en MRDH nemen hiervan elk een bedrag van € 27,5 mln. voor hun rekening. Voor de gemeente Rotterdam is dit een bedrag van € 35 mln.

5. Op woensdag 12 september hebben de gemeenteraadsleden van Maassluis, Schiedam en Vlaardingen een bijeenkomst gehad waarbij wij door de directieraad van de Ombouw Hoekse Lijn zijn geïnformeerd over de stand van zaken. Op die bijeenkomst werd ondanks de vele vragen vanuit de raden volgehouden aan de planning van rijden van de metro’s in het vierde kwartaal 2018. Nog geen 48 uur later lezen we dat met dezelfde redenatie waarop op 12 september nog werd aangegeven dat 4e kwartaal 2018 haalbaar is, nu de metro niet zal rijden voor eind januari. Waarom heeft de directieraad de Gemeenteraden die avond op de “besloten” bijeenkomst hierover niet geïnformeerd en als ze dat niet konden ondanks dat ze wel al wisten van de vertraging waarom hebben ze de avond dan niet verplaatst? Kunt u de directieraad informeren dat wij ons hierdoor door hun niet serieus genomen voelen en het vertrouwen voor zover daar binnen dit project nog sprake van was door deze bijeenkomst tot verder onder het nulpunt gedaald is?

Zoals gevraagd is via een brief de directieraad hierover geïnformeerd. Op dit moment is er nog geen reactie ontvangen. Zodra deze reactie binnenkomt zullen we deze nasturen.

6. Kunt u aangeven hoe de arbeidsomstandigheden van de extra ingehuurde buschauffeurs worden bewaakt? Wij krijgen signalen over grote onzekerheid, hoge werkdruk met gebrek aan pauzes, olielekkende bussen (die onze wegen en nieuwe aangelegde bushaltes volop vervuilen).

RET huurt ten behoeve van het vervangend vervoer Hoekse lijn vakbekwame chauffeurs in bij drie externe partijen, te weten Consolid, Randstad en RMC. Van meet af aan heeft RET duidelijk gemaakt dat het ‘inhuur’ betreft voor de periode dat er vervangend vervoer Hoekse lijn wordt aangeboden.

Zeer incidenteel worden chauffeurs ingezet, die in dienst zijn van RET Bus. De chauffeurs die in dienst zijn van Randstad en Consolid werken volgens de afspraken die in de CAO OV zijn gemaakt over ‘inleen’ (door in dit geval RET). De chauffeurs die in dienst zijn van RMC werken volgens de afspraken die zijn gemaakt in de CAO Besloten Busvervoer (in deze CAO zijn aanvullende afspraken gemaakt over inzet van buschauffeurs in het Openbaar Vervoer). In deze CAO’s zijn aanvullende op de Arbeidstijdenwet en - besluit afspraken gemaakt over ‘diensten en roosters’. In het project Vervangend Vervoer komen wij uiteraard deze CAO afspraken na.

RET blijft graag gebruik maken van de diensten van deze drie inhuurpartijen (en haar chauffeurs) tot het moment dat de metro in gebruik wordt genomen. Dit heeft RET ook gecommuniceerd richting de drie inhuurpartijen. De chauffeurs zijn daarvan ook op de hoogte.

RET is in gesprek met de gemeente Maassluis voor wat betreft het reinigen van het wegdek ter plaatse van het busstation Maassluis West (na afloop van het vervangend vervoer).

7. Wat is er tot op heden gerealiseerd van onze pleidooien tot het verbeteren van de faciliteiten bij station Schiedam? We pleiten daarom opnieuw voor voorzieningen voor de reizigers: voor meer beschutte wachtplaatsen (wind, regen), dat de bussen alvast klaar staan zodat reizigers droog kunnen zitten, betere verlichting, toezicht op de schimmige handel die in de parkeergarages plaatsvindt en de komende schoolvakanties ook voor het niet afschalen van het vervoer: er maken veel werkende mensen gebruik van het busvervoer!

RET heeft najaar 2017 het aantal abri’s op de instaphaltes van Schiedam Centrum uitgebreid van 4 naar 6. De vertrekhaltes van de 711 en 712 beschikken nu dus elk over twee abri’s.

Op woensdag 3 oktober 2018 zijn er 2 ‘grote’ abri’s bijgeplaatst bij de instaphaltes van Schiedam Centrum. Deze abri’s staan op het bredere trottoir tussen in-/uitrit van de parkeergarage (in de looproute van metroperron via nooduitgangen naar instaphaltes). Vanuit de abri’s hebben de reizigers zicht op de instaphaltes.

RET heeft met ingang van 12 september dagelijks de nooduitgangen op de beide metroperrons op Schiedam Centrum opengesteld voor reizigers. Metroreizigers die gebruik maken van het vervangend vervoer kunnen via de nooduitgang en parkeergarage richting de instaphaltes lopen (in omgekeerde richting, dwz. van bushalte naar metroperrons) is niet mogelijk (maar eigenlijk ook niet aan de orde omdat de uitstaphaltes van het vervangend vervoer dicht bij de ingang van het (NS- en metro)station zijn gelokaliseerd). Metroreizigers moeten uitchecken op het perron (en weer inchecken in de bus). Daartoe heeft RET op elk perron een Check in/Check uit paal geplaatst. De nooduitgangen zijn dagelijks opengesteld voor reizigers vanaf 6:00 uur (za. 7:00 uur / zo. 8:00 uur) tot 22:30 uur. Reizigers moeten na 22:30 gebruik maken van de huidige looproute.

In de kerstvakantie en de zomervakantie biedt RET de zgn. vakantiedienstregeling aan. In deze beide vakanties rijden er met name in de ochtend- en middagspits minder bussen. De reden daarvan is dat in deze periode veel minder reizigers (geen scholieren, werkenden nemen 1 of meer verlofdagen) gebruik maken van het openbaar vervoer. Uit oogpunt van efficiënte en effectieve inzet van overheidsmiddelen kiest RET ervoor in deze periode deze zgn. vakantiedienst aan te bieden.

Uw opmerking met betrekking tot het toezicht op de parkeergarage hebben wij onder de aandacht gebracht bij de gemeente Schiedam.

8. Welke consequenties trekt de verantwoordelijke gemeente Rotterdam en de aanbestede dienst van de Metropoolregio in de richting van het projectbureau? Het zijn deze functionarissen die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Rotterdam en de metropoolregio in de richting van de gemeenteraden van de Waterweggemeenten opnieuw verkeerde voorlichting gaven, maar bovenal wanprestatie op wanprestatie leveren.

Wij hebben uw vraag en opmerkingen voorgelegd aan de gemeente Rotterdam. De gemeente Rotterdam heeft, in afstemming met de MRDH, hierop het volgende geantwoord:

De Metropoolregio Rotterdam den Haag (MRDH) is subsidieverlener voor het project Hoekse Lijn. De gemeente Rotterdam is opdrachtgever. Eind 2017 is geconstateerd dat het project vertraging op zou lopen. Naar aanleiding van deze berichten is door de gemeenteraad van Rotterdam een raadsonderzoek uitgevoerd. Het rapport van de onderzoekscommissie is in februari 2018 gepubliceerd. In het rapport is te lezen dat er verschillende (zowel interen als externe) oorzaken zijn voor de vertraging.

Sinds januari 2018 rapporteert de gemeente Rotterdam als opdrachtgever de gemeenteraad van Rotterdam en de Waterweggemeenten maandelijks via een voortgangsrapportage over de voortgang van het project. In deze rapportage wordt gerapporteerd over de voortgang van het project en over de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de opvolging van de aanbevelingen uit het onderzoeksrapport. In de rapportages is te lezen dat de vertraging in dit stadium van het project vooral wordt veroorzaakt door problemen met de beveiligingssoftware.

Hoewel duidelijk is dat bepaalde zaken in het project niet goed zijn gegaan kan op basis van de uitkomsten van het raadsonderzoek noch op basis van de informatie uit de voortgangsrapportages worden afgeleid dat de projectorganisatie (danwel de gemeente Rotterdam of de MRDH) wanprestatie op wanprestatie levert.