Cijfers over kosten statushouders in gemeente Westland

Westland 20.05.2020 - Op 20 februari hebben B&W vragen ontvangen van de fractie van GBW ter zake 'kosten van statushouders.

Ingevolge artikel 42 van het Reglement van Orde informeren zij u als volgt

Inleiding
De gemeenteraad heeft in meerderheid een motie aanvaard waarbij uw college is opgeroepen de voorrangs- en voorkeurspositie van statushouders op de woningmarkt te staken. In de praktijk blijkt echter dat statushouders in Westland nog steeds sneller een woning krijgen dan woningzoekenden die jarenlang hun beurt afwachten. Zo lang de meerderheid van de raad u in dit beleid blijft steunen, zal Westland dus ook de in komende járen grote aantallen statushouders (met voorrang) gaan huisvesten.

Onlangs is in Rotterdam de idee geopperd om per jaar een quota vastte stellen om vluchtelingen op te nemen. Uit de discussie die over dit idee is gevoerd begrijpen we dat het op dit moment niet aan gemeenten is, om te bepalen of er quota kunnen worden opgelegd

Fractie van GBW vindt wel dat een gemeente maar een beperkt aantal vluchtelingen kan opnemen, zonder dat er sociale en financiële spanningen komen. De kosten van het sociale domein stijgen nog steeds en daar zit een deel van de kosten van statushouders bij inbegrepen. In de meeste gevallen blijven statushouders lang of altijd in de bijstand en hebben ze ook andere vormen van ondersteuning nodig. Deze bijstand moeten de gemeente zelf betalen, en ook draagt de gemeente kosten voor huisvestiging en inburgering en diverse andere kosten.

We vinden het als GemeenteBelang Westland niet meer dan normaal dat er in alle openheid wordt gesproken over wat een gemeente, zowel sociaal als financieel kan dragen. Wij willen daarom in ieder geval het debat voeren wat het aantal statushouders is dat we als gemeente Westland aankunnen.

In dit perspectief willen wij u de navolgende vragen voorleggen:

Vraag 1. 
Hoeveel sociale huurwoningen zijn verhuurd aan statushouders in 2016, 2017, 2018 en 2019? 

Antwoord 1
Overzicht aantal woningen welke beschikbaar zijn gesteld door de corporaties t.b.v. de taakstelling. 

In 2016:  75 woningen 
In 2017:  58 woningen 
In 2018:  57 woningen 

In 2019:  38 woningen (+ 1 tijdelijke woning van de gemeente, dit is geen corporatiewoning) Deze tijdelijke woning  (Fanzantlaan 8, Honselersdijk) heeft de gemeente verhuurd aan een groot gezin (8 personen) van statushouders. Inmiddels is dit gezin gehuisvest door een van de woningcorporaties. 

Vraag 2  En hoeveel zijn er in die járen op basis van Lokaal Maatwerk verhuurd aan Westlandse woningzoekenden? 

Antwoord 2 

Aan Westlandse woningzoekenden zijn, in oplopende percentages tot 28% vorig jaar, volgens onderstaande tabel lokaal maatwerk verhuringen gedaan.  

Vraag 3  
Hoeveel statushouders zaten er op 1.1.2017, 1.1.2018, 1.1.2019 en 1.1.2020 in de bijstand? 

Antwoord 3 
Hier zijn geen betrouwbare cijfers van te leveren. De herkomst van de instroom van cliënten wordt niet als zodanig geregistreerd.  

Vraag 4 
Hoelang zitten statushouders gemiddeld in de bijstand? 

Antwoord 4 
Deze vraag is niet te beantwoorden. Als iemand de Nederlandse nationaliteit aanneemt is de oude nationaliteit in het systeem niet meer te achterhalen. We beschikken niet over cijfers vanuit de Westlandse praktijk, er zijn wel meerdere onderzoeken gedaan, landelijk, naar de kansen op werk van statushouders in Nederland. Bekend is dat een beperkte groep snel doorstroomt naar werk en dat het grootste deel van de nieuwe instroom in eerste instantie veel tijd nodig heeft om de taal goed te leren om de kans op werk te vergroten. 

Vraag 5.
Wat zijn de gemiddelde kosten per jaar voor een statushouder, gerekend vanaf 2016? (onder andere voor bijstand, inrichtingskosten, ondersteuning, impuls, overige kosten enz.) 

Antwoord 5 
De vraag naar de gemiddelde jaarlijkse kosten van statushouders kunnen we ook niet expliciet beantwoorden. 

Voor de kosten van een bijstandsuitkering wordt over het algemeen uitgegaan van gemiddeld 14.500 euro op jaarbasis, afhankelijk van de gezinssituatie (alleenstaand, gezin). In het algemeen zijn aantallen gevestigde statushouders zijn niet gelijk aan aantallen statushouders die i nstromen in een uitkering omdat bij de vestiging ook sprake is van kinderen in gezinsverband.  

Verder gaat het om een aantal verschillende wetten en regelingen binnen het sociaal domein die niet worden geoormerkt naar inzet per doelgroep. Door Gemeente Westland zelf maar ook door diverse andere organisaties in opdracht van de gemeente. Bijvoorbeeld Patijnenburg, Vitis en Vluchtelingenwerk. 

Verder is er nog een aantal budgetten dat niet vanuit de gemeente komt. Bijvoorbeeld de kosten van maatschappelijke begeleiding die geboden wordt aan de groep statushouders die zich binnen onze gemeente vestigt, worden vanuit rijksmiddelen aan de gemeente toegekend op basis van gerealiseerde vestigingen. En de kosten die gemoeid zijn met de inburgeringsplicht van deze groep worden bekostigd vanuit DUO. Dit betreft in beginsel een lening die na behalen van de inburgering binnen een vastgestelde termijn wordt kwijtgescholden. Dit zijn geen gemeentelijke budgetten.  

Vraag 6. 
Hoeveel statushouders verwacht het college nog te gaan huisvesten in de komende drie járen? 

Antwoord 6: 
Het aantal te huisvesten statushouders is afhankelijk van de instroom in Nederland die per jaar verschilt en de (wettelijke) toewijzing. Gemeente Westland kan daarover zelf niet beslissen.  De verwachting voor de tweede helft van 2020 is dat de taakstelling landelijk 7500 zal zijn. Dat is een verhoging ten opzichte van de taakstelling voor de 1e helft van 2020 die landelijk 5500 was. De taakstelling voor Westland in de eerste helft 2020 was 35 te huisvesten statushouders.  

Het is ons niet gegeven drie jaar vooruit te kunnen kijken als het gaat om het aantal statushouders dat gemeente Westland dient te huisvesten.  

Inmiddels hebben we bericht van het ministerie van BZK ( corsanr. (20-0130918) dat de landelijke taakstelling voor de tweede helft van 2020 inderdaad verhoogd is met 1000 te verwachten statushouders naar 6500 (dus minder dan de eerder geraamde 7500) en voor Westland van 35 in het eerste deel van 2020 naar 40 te huisvesten statushouders in de tweede helft van 2020.