Gemeenten die ondanks de crisis nog winst weten te behalen op hun grondactiviteiten gaan daar 25% vennootschapsbelasting over betalen. Dit is het gevolg van Europese wetgeving die Nederland verplicht om commerciële activiteiten van overheden op dezelfde manier te belasten als bedrijven. Vanaf 2016 vallen ook de gemeentelijke afvalverwerking, havenbedrijven en overige ‘economische activiteiten’ als zwembaden onder de belastingplicht.
Volgens Brussel moet dit oneerlijke concurrentie tegengaan met ondernemingen die dezelfde diensten aanbieden als gemeenten. Nu betaalt een private projectontwikkelaar wel winstbelasting en een gemeentelijke niet. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld afvalverwerker Van Gansewinkel, dat concurreert met bedrijven in overheidshanden.
Crisis
Voor het gemeentelijk grondbedrijf komt de belasting op een slecht moment. Door de crisis op de kantorenmarkt en in de woningbouw staan de grondprijzen al onder druk. Veel gemeenten lijden verlies, maar er zijn ook gemeenten die tot nu toe alleen een deel van hun verwachte winst hebben zien verdampen. Volgens adviesbureau Deloitte gaat die laatste groep ervan uit dat op de lange termijn nog een winst in het verschiet ligt van € 3,6 mrd. Als de fiscus daar een kwart van inhoudt gaat het om een bedrag van € 900 mln.
Volgens fiscalist Reinder Wiersma en woningmarktadviseur Frank ten Have van Deloitte zal de invoering van vennootschapsbelasting leiden tot strategisch gedrag: gemeenten zullen de belastingdruk zo veel mogelijk proberen te beperken. ‘Als het grondbedrijf nog winst maakt terwijl je nieuwe tegenvallers verwacht, dan heb je er vanuit fiscaal oogpunt belang bij om die verliezen uit te stellen tot na 2016’, zegt Wiersma. Gemeenten die hun verliezen nu al nemen, kunnen die straks niet meer aftrekken van de winst.
Grondprijzen
Veel gemeenten stellen hun verliezen toch al zoveel mogelijk uit omdat ze die liever niet bekendmaken voor de raadsverkiezingen in maart. Ook zijn er veel gemeenten die blijven hopen op betere tijden. Al dat uitstel leidt ertoe dat de grondprijzen amper worden verlaagd waardoor de markt voor nieuwbouwwoningen is ingestort. Branchevereniging Bouwend Nederland wil dat gemeenten hun grondprijzen met 50% verlagen.
Volgens Ten Have van Deloitte is het onvermijdelijk dat de grondprijzen verder omlaag moeten, al denkt hij dat een halvering overdreven is. De winstbelasting kan tot nieuwe vertraging leiden. ‘Door de vennootschapsbelasting kan het nog langer duren voordat gemeenten overgaan tot het verlagen van grondprijzen.’
Subsidie
De winstbelasting dreigt ook een extra last op te leveren voor gemeenten die veel geld steken in achterstandwijken. De fiscus gaat volgens Wiersma uit van een fictieve omzet. ‘Bij een zwembad zal de Belastingdienst uitgaan van een toegangskaartje dat evenveel kost als bij een commercieel zwembad.’ Als een gemeente in de oude binnenstad grond verkoopt aan woningcorporaties tegen gesubsidieerde prijzen zal de fiscus volgens Wiersma op dezelfde manier een opslag berekenen. Ten Have: ‘Voor een gemiddelde sociale woning gaat het om € 40.000 tot € 50.000.’
Gemeenten financierden die subsidie met de winst die ze behaalden op de verkoop van grond in de vrije sector. Die markt is echter ingestort. Ten Have: ‘Als er nu ook nog vennootschapsbelasting over moet worden betaald, wil helemaal niemand meer investeren in de oude stadswijken.’
Volgens Brussel moet dit oneerlijke concurrentie tegengaan met ondernemingen die dezelfde diensten aanbieden als gemeenten. Nu betaalt een private projectontwikkelaar wel winstbelasting en een gemeentelijke niet. Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld afvalverwerker Van Gansewinkel, dat concurreert met bedrijven in overheidshanden.
Crisis
Voor het gemeentelijk grondbedrijf komt de belasting op een slecht moment. Door de crisis op de kantorenmarkt en in de woningbouw staan de grondprijzen al onder druk. Veel gemeenten lijden verlies, maar er zijn ook gemeenten die tot nu toe alleen een deel van hun verwachte winst hebben zien verdampen. Volgens adviesbureau Deloitte gaat die laatste groep ervan uit dat op de lange termijn nog een winst in het verschiet ligt van € 3,6 mrd. Als de fiscus daar een kwart van inhoudt gaat het om een bedrag van € 900 mln.
Volgens fiscalist Reinder Wiersma en woningmarktadviseur Frank ten Have van Deloitte zal de invoering van vennootschapsbelasting leiden tot strategisch gedrag: gemeenten zullen de belastingdruk zo veel mogelijk proberen te beperken. ‘Als het grondbedrijf nog winst maakt terwijl je nieuwe tegenvallers verwacht, dan heb je er vanuit fiscaal oogpunt belang bij om die verliezen uit te stellen tot na 2016’, zegt Wiersma. Gemeenten die hun verliezen nu al nemen, kunnen die straks niet meer aftrekken van de winst.
Grondprijzen
Veel gemeenten stellen hun verliezen toch al zoveel mogelijk uit omdat ze die liever niet bekendmaken voor de raadsverkiezingen in maart. Ook zijn er veel gemeenten die blijven hopen op betere tijden. Al dat uitstel leidt ertoe dat de grondprijzen amper worden verlaagd waardoor de markt voor nieuwbouwwoningen is ingestort. Branchevereniging Bouwend Nederland wil dat gemeenten hun grondprijzen met 50% verlagen.
Volgens Ten Have van Deloitte is het onvermijdelijk dat de grondprijzen verder omlaag moeten, al denkt hij dat een halvering overdreven is. De winstbelasting kan tot nieuwe vertraging leiden. ‘Door de vennootschapsbelasting kan het nog langer duren voordat gemeenten overgaan tot het verlagen van grondprijzen.’
Subsidie
De winstbelasting dreigt ook een extra last op te leveren voor gemeenten die veel geld steken in achterstandwijken. De fiscus gaat volgens Wiersma uit van een fictieve omzet. ‘Bij een zwembad zal de Belastingdienst uitgaan van een toegangskaartje dat evenveel kost als bij een commercieel zwembad.’ Als een gemeente in de oude binnenstad grond verkoopt aan woningcorporaties tegen gesubsidieerde prijzen zal de fiscus volgens Wiersma op dezelfde manier een opslag berekenen. Ten Have: ‘Voor een gemiddelde sociale woning gaat het om € 40.000 tot € 50.000.’
Gemeenten financierden die subsidie met de winst die ze behaalden op de verkoop van grond in de vrije sector. Die markt is echter ingestort. Ten Have: ‘Als er nu ook nog vennootschapsbelasting over moet worden betaald, wil helemaal niemand meer investeren in de oude stadswijken.’