Westland heeft capaciteit voor 2000 arbeidsmigranten

Westland 31.08.2018 - De gemeente Westland heeft de mogelijkheid om binnen afzienbare tijd huisvestingslocaties te ontwikkelen die kwalitatief en hoogwaardig

onderdak bieden aan 2000 arbeidsmigranten. Het college heeft vandaag een plan van aanpak verstuurd naar de gemeenteraad waar een locatielijst aan ten grondslag ligt die capaciteit biedt aan ongeveer 3.000 bedden. Dat betekent dat niet alle locaties ontwikkeld hoeven te worden.

De lijst met huisvestingslocaties is flexibel, maar omvat zestien potentiële locaties. Twee daarvan zijn reeds bekend: Elzenbosch en Tiendweg. De plannen voor de overige veertien locaties zijn in een minder ver gevorderd stadium en worden vanwege een zorgvuldige communicatie pas bekend gemaakt als is voldaan aan een aantal voorwaarden:

- de initiatiefnemer heeft een plan gemaakt dat door de gemeente globaal is beoordeeld en geen onoverbrugbare belemmeringen oplevert;
- de initiatiefnemer heeft aangetoond aan de gemeente dat het plan haalbaar is;
- de initiatiefnemer heeft de zeggenschap over grond of kan deze krijgen;
- de gemeente en de initiatiefnemer hebben goede afspraken gemaakt over de communicatie gedurende het hele proces en goede beheerafspraken tijdens de exploitatie.

Het plan van aanpak, dat het college nu voorlegt aan de gemeenteraad, is een resultaat van een intensieve samenwerking tussen gemeente, LTO Glaskracht en de Westlandse Vereniging van Uitzenders (WVU). Ruim een jaar geleden startte een intensieve samenwerking tussen deze drie om de bestuurlijke afspraak die Westland in 2012 maakte, na te komen: 2000 bedden erbij. Een afspraak die alleen tot stand zou kunnen komen door intensieve samenwerking met oog voor elkaars belangen.

Ideale locaties

Op basis van een set zoekcriteria zijn locaties aangedragen door gemeente, LTO Glaskracht Westland en WVU. In het dichtbebouwde Westland bestaan geen ideale locaties, want die zou immers al ontwikkeld zijn. Zo komen locaties die in beeld zijn voor een aanvulling op het reguliere woningbouwprogramma, er niet in voor. Dit zijn mogelijke locaties voor starters of andere doelgroepen van het woningbouwprogramma.

Bijzonder

De huisvesting van arbeidsmigranten is een bijzonder onderdeel van de woningmarkt: geen zelfstandige, maar veelal gedeelde woonruimte, gemeubileerd en inclusief servicekosten. Bedden worden door de snelle wisselingen ook voor gemiddeld maximaal 70 procent van de beschikbare tijd verhuurd.

Commissievergadering

In de commissievergadering op 5 september bespreken gemeenteraadsleden of de uitgangspunten uit het ontwikkelkader instemming kunnen krijgen. 

De gemeente Westland realiseert zich dat, mede op basis van de berichtgeving de afgelopen weken, nog veel vragen leven. We proberen daarom de meest gestelde vragen hier te beantwoorden: 

Hoe gaat de besluitvorming in de gemeente nu verder?

Op 5 september discussieert de raadscommissie EFO over het plan van aanpak. Aanbevelingen uit die discussie worden waar mogelijk overgenomen, zodat de gemeenteraad dit najaar het ontwikkelkader kan vaststellen.

De 16 locaties die nu in beeld zijn, bevinden zich grotendeels in het buitengebied waarbij het een collegebevoegdheid is om een besluit te nemen. De afstemming en de discussie met de gemeenteraad wegen echter zwaar in het nemen van een beslissing.

Hoe weet ik of bij mij in de omgeving een huisvestingslocatie voor arbeidsmigranten in beeld is?

De gemeente werkt op dit moment met een dynamische lijst met locaties huisvesting arbeidsmigranten. Daarop staan 16 potentiële locaties, waarvan er 2 reeds bekend zijn. Dit betreffen de locaties Elzenbosch en Tiendweg. De overige 14 locaties zijn in een minder ver gevorderd stadium met initiatiefnemers en/of grondeigenaren. Zodra deze locaties gecommuniceerd kunnen worden, wordt de communicatie met omwonenden en de gemeenteraad opgestart.

Hoe weet ik of er goede afspraken over kwaliteit en beheer zijn als er bij mij in de buurt een huisvestingslocatie voor arbeidsmigranten in beeld is?

Voor nieuwe locaties voor huisvesting arbeidsmigranten die het college planologisch mogelijk wil maken op basis van dit plan van aanpak, wenst de gemeente dat uitzenders die in het Westland werkzaam zijn, deze nieuwe locaties gaan ontwikkelen. Ook wil de gemeente weten dat ze met een solide en betrouwbare marktpartij zaken doet. Met een transparante set van toelatingseisen ontwikkelt de gemeente een zogeheten register: alle uitzenders in het Westland die aan de eisen denken te voldoen, kunnen zich hiervoor inschrijven. De rechtmatigheid van een dergelijke selectie is beoordeeld door het strategisch-financieel adviesbureau Fakton met een positief advies.

Met deze geselecteerde groep uitzenders creëert de gemeente een gelijk speelveld voor ontwikkeling. Deze eerste stap is in feite een marktoriëntatie. Vervolgens worden locaties die nog geen ontwikkelende partij kennen uitgezet bij de geselecteerde uitzenders.

De geselecteerde uitzender is de aanspreekbare en verantwoordelijke partij voor een set eisen over goed beheer en goede communicatie met omwonenden. Deze eisen over goede en snelle klachtenafhandeling, goede communicatie in de planfase en in de exploitatiefase, goede inrichting van beheer van de woningen en de ruimte eromheen, worden altijd contractueel vastgelegd per ontwikkelde locatie.

Hoe kan ik invloed uitoefenen op de komst van een huisvestingslocatie voor arbeidsmigranten?

Het staat eenieder vrij om in te spreken tijdens de behandeling van het plan van aanpak in de commissievergadering EFO op 5 september. U kunt zich hiervoor aanmelden bij griffie@gemeentewestland.nl. Dit najaar stelt de gemeenteraad, al dan niet gewijzigd, het plan van aanpak vast. Ook dan heeft u de mogelijkheid om in te spreken. Nadere gegevens over deze gemeenteraad volgen zo spoedig mogelijk via de website en social media van de gemeente Westland.

Daarnaast moet de communicatie over specifieke ontwikkellocaties nog starten. Geen van de locaties (op Elzenbosch en Tiendweg na) zijn al zo concreet dat communicatie op dit moment wenselijk is. Als de locaties aan de volgende voorwaarden voldoen, wordt communicatie met omwonenden opgestart:

- de initiatiefnemer heeft een uitgewerkt plan gemaakt dat door de gemeente globaal beoordeeld is en geen onoverbrugbare belemmeringen oplevert;
- de initiatiefnemer heeft aantoont aan de gemeente dat het plan haalbaar is;
- de initiatiefnemer heeft de zeggenschap over grond of kan deze krijgen;
- de gemeente en de initiatiefnemer hebben goede afspraken gemaakt over de communicatie gedurende het hele proces en goede beheerafspraken tijdens de exploitatie.

Vervolgens kennen deze locaties ook nog een ontwikkel - en vergunningentraject dat (wettelijke) inspraakmogelijkheden.

Waarom wil de gemeente Westland 2000 bedden voor arbeidsmigranten realiseren?

De vraag naar buitenlandse werknemers in de glastuinbouw, stijgt al jaren. De huisvesting van deze groep is een groot knelpunt geworden. Vanuit Westlands perspectief is kwalitatief goede huisvesting dringend gewenst om de ontwikkeling in de glastuinbouw te behouden. Huisvesting buiten de kernen verlicht de druk op de woningmarkt ín de kernen. Voor kwaliteit van huisvesting en beheer kiest Westland voor samenwerking met betrouwbare uitzendpartijen en de tuinbouwbranche. De glastuinbouwsector als belangrijkste economische pijler in de gemeente zal toenemende schade lijden als arbeidsmigranten door gebrek aan goede huisvesting niet meer in Westland kunnen werken.

Hoeveel arbeidsmigranten heeft Westland eigenlijk?

Er wonen op dit moment ongeveer 4.000 arbeidsmigranten in Westland. Het grootste deel van de arbeidsmigranten die in het Westland werken, forenst iedere dag uit de regio en daarbuiten (naar schatting zijn dat ongeveer 8.000 mensen). Zo’n 600 mensen wonen op de twee grootschalige locaties (Maasdijk en Wateringen). De overige mensen wonen voor de helft in woningen in de kernen en de andere helft woont in tuinderswoningen in het glastuinbouwgebied.

In 2012 is de afspraak gemaakt dat Westland meer gaat doen om de arbeidsmigranten te huisvesten die binnen de eigen gemeente werkzaam zijn. Op die manier wordt de druk op de woningmarkt op omliggende gemeente verlicht, maar ook een meer duurzaam huisvestingsbeleid gerealiseerd (minder forensenverkeer).

De gemeente Westland stelt dat realisatie van huisvesting voor arbeidsmigranten de druk op de woningmarkt ín de dorpen verlicht. Hoe zit dat dan?

De Provincie Zuid-Holland, maar ook de samenwerkende partijen gemeente Westland, LTO Glaskracht Westland en WVU zijn geen voorstander van woningbouw buiten de (gebouwde) dorpen. Voor de huisvesting van arbeidsmigranten zijn alle partijen echter overtuigd van de noodzaak om woningbouw te realiseren. Dat lukt, op een schaal van 2000 bedden, niet binnen de kernen. Daarvoor zijn dus andere locaties noodzakelijk buiten of net buiten de kernen. Alle partijen hebben daarvoor hun medewerking. Dat kan de druk op de woningmarkt in de kernen, voor bijvoorbeeld starters of spoedzoekers, verlichten als arbeidsmigranten niet langer opteren voor deze woningen.

Daarnaast kent een arbeidsmigrant vaak een iets andere woonbehoefte dan een inwoner van de gemeente Westland. De huisvesting van arbeidsmigranten is een bijzonder onderdeel van de woningmarkt: geen zelfstandige, maar veelal gedeelde woonruimte, gemeubileerd en inclusief servicekosten. Bedden worden door de snelle wisselingen ook voor gemiddeld maximaal 70 procent van de beschikbare tijd verhuurd.

Dat zijn andere behoeften dan inwoners van Westland veelal hebben. Genoeg ‘bedden’ op huisvestingslocaties voor arbeidsmigranten resulteert daarom in een verminderde druk op de woningmarkt in dorpen.

Bij de selectie van potentiële ontwikkellocaties is bovendien breder gekeken dan alleen de doelgroep arbeidsmigranten. Locaties die in beeld zijn voor een aanvulling op het reguliere woningbouwprogramma, zijn niet in aanmerking gekomen voor huisvesting arbeidsmigranten. Dit zijn mogelijke locaties voor starters of andere doelgroepen van het woningbouwprogramma. Een drietal locaties is specifiek aangewezen voor de zogenaamde ‘spoedzoekers’, de verzamelnaam van urgente woningzoekenden die baat hebben bij snelle, tijdelijke huur.

Waarom realiseren de woningcorporaties de huisvesting van arbeidsmigranten niet? Is dat niet hun taak?

Het gaat bij de huisvesting van arbeidsmigranten niet om woningen, maar onzelfstandige huisvesting buiten het huurrecht en de taak van corporaties. Voor verhuur van bedden met wekelijkse wisselingen zijn corporaties niet uitgerust. Bovendien: de corporaties hebben hun handen vol aan het realiseren van meer sociale woningen voor starters/statushouders/andere urgente groepen. Een extra investeringstaak voor arbeidsmigranten gaat ten koste van de andere groepen.

Het gaat bij alle 16 locaties om tijdelijke huisvesting. Waarom?

Alle kansrijke, potentiële woningbouwlocaties bevinden zich op dit moment buiten de dorpen of net daarbuiten. De Provincie Zuid-Holland en LTO Glaskracht staan huisvesting buiten de dorpen op dit moment alleen toe als het om de tijdelijke huisvesting van arbeidsmigranten gaat. Op die manier blijft de bestemming van het duurzaam glastuinbouwgebied ook op langere termijn gewaarborgd.

Betekent dit dat op deze locaties over tien jaar weer kassen staan?

In principe wel. Dan verloopt de vergunning. Hoe de wereld zich in tien jaar ontwikkelt, is echter lastig te voorspellen.

Was Westland niet die gemeente die 14 augustus in een speciale raadsvergadering een besluit nam om de huisvestingslocatie voor arbeidsmigranten op Honderdland tegen te houden?

De Westlandse gemeenteraad nam op 14 augustus 2018 een voorbereidingsbesluit om het bestemmingsplan Honderdland Fase 2 te kunnen repareren. De gemeenteraad verklaart met een voorbereidingsbesluit dat voor een bepaald gebied een bestemmingsplan wordt voorbereid of gewijzigd. Met een voorbereidingsbesluit wordt een gebied tijdelijk ‘op slot’ gezet om te voorkomen dat er in dat gebied ontwikkelingen plaatsvinden die niet gewenst zijn. Het geeft het college en de raad de gelegenheid het bestemmingsplan te repareren. Vanaf de inwerkingtreding van het voorbereidingsbesluit worden er geen nieuwe vergunningaanvragen in behandeling genomen. Dit blijft zo totdat het nieuwe bestemmingsplan is vastgesteld.

In het bestemmingsplan ‘Honderdland Fase 2’ werd onlangs ontdekt dat het bestemmingsplan mogelijkheden bood om mogelijk alle 2000 bedden voor arbeidsmigranten in dit plangebied te realiseren. In tegenstelling tot de afspraken met de gemeenteraad, LTO Glaskracht en de WVU.

Een voorbereidingsbesluit was dus nodig om te voorkomen dat in het dorp Maasdijk meer locaties voor de huisvesting van arbeidsmigranten gerealiseerd zouden kunnen worden.

Toch is er – tussen het moment van het besluit en de inwerkingtreding van het besluit – een aanvraag gekomen om huisvesting te realiseren voor arbeidsmigranten. Wat is daar de status dan van?

Op woensdag 15 augustus rond 22.45 uur heeft de gemeente een aanvraag omgevingsvergunning voor een logiesgebouw voor arbeidsmigranten ontvangen. Aangezien dit nog voor de inwerkingtreding van het voorbereidingsbesluit was, moet deze aanvraag worden getoetst aan het huidige bestemmingsplan. Daar wordt op dit moment aan gewerkt. Deze aanvraag vormt dan ook geen onderdeel van de lijst met 16 potentiële locaties.

Westland kent al twee hotels voor arbeidsmigranten in Wateringen en Maasdijk. Hoe is momenteel de verdeling over de kernen?

Het volgende overzicht geeft een beeld van het aantal ingeschreven arbeidsmigranten per kern: